Είναι η διαδικασία κατά την οποία όλα τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που έχουν εμπράγματο ή άλλο εγγραπτέο δικαίωμα σε ακίνητο υποχρεούνται να υποβάλουν δήλωση του δικαιώματος τους στο Εθνικό Κτηματολόγιο με σκοπό την προστασία και την κατοχύρωσή του. Η δήλωση αφορά στο δικαίωμα επί του ακινήτου και όχι στο ακίνητο. Για το λόγο αυτό η δήλωση γίνεται από αυτόν που έχει δικαίωμα στην οριζόντια ή στην κάθετη ιδιοκτησία.
Η δήλωση στο Εθνικό Κτηματολόγιο είναι μια πρόσθετη διαδικασία που πρέπει να γίνει ανεξάρτητα από το εάν τα ακίνητά σας έχουν καταγραφεί και σε άλλους φορείς του Δημοσίου (Υποθηκοφυλακείο, Ε9 κλπ).
Η δήλωση για τα ακίνητα που βρίσκονται μέσα στις υπό κτηματογράφηση περιοχές υποβάλλεται είτε ηλεκτρονικά στη σελίδα του κτηματολογίου είτε με επίσκεψη του ενδιαφερόμενου (ή νομίμως εξουσιοδοτημένου προσώπου) στα κατά τόπους Γραφεία Κτηματογράφησης